باغ بام ها، باغ هایی بر فراز بام ساختمان ها هستند که علاوه بر ایجاد محیطی دلنشین، قابلیت کشت مواد غذایی، کنترل دما، اثرات هیدرولوژیکی مثبت، معماری زیباتر ساختمان، زیستگاهی برای موجودات زنده و فرصتی تفریحی بر بلندای ساختمان را فراهم می آورند.
انسان از دیرباز و از دوران باستان به کاشت گیاهان بر بلندای سازه های مهم اشراف داشته. زیگورات های بین النهرین که ساخت آنها به حدود 6000 سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد در شمار اولین سازه هایی هستند که کاشت گیاهان و درختان را در محیطی بالای سطح زمین ممکن ساختند. ناصر خسرو در سفرنامه خود به مصر از ساختمان هایی با 14 طبقه ارتفاع سخن گفته است که برای کاشت گیاهان به کار میرفته و مجهز به سیستم آبیاری بوده است.
اما باغ بام ها با تعریف و نگاه امروزی، اغلب در محیط های شهری یافت می شود. گیاهان و درختان بواسطه توانایی در کاهش جذب حرارت توسط مجموعه ساختمان، کاهش مصرف انرژی را به همراه دارند. علت اصلی گرمای سازه های شهری و باالتبع آن محیط های شهری جذب تابش خورشیدی توسط جاده ها و ساختمان ها در شهر و ذخیره سازی این گرما در مواد و مصالح ساختمانی و سطوح آنها است. با این حال، بر اساس مطالعات صورت گرفته در دانشگاه کاردیف، در صورت وجود گیاهان و درختان، به علت وجود پدیده تعرق، دمای هوا بیش از 4-5 درجه سانتی گراد بالاتر نخواهد رفت که نتیجه آن محیط خنکی است که حتی گاه به سردی هم می گراید؛به نحوی که بسته به مناطق متفاوت زمین، در مناطق گرمتر، دمای محیط سردتر هم خواهد شد.
مطالعات صورت گرفته در شورای تحقیقات ملی کانادا نشان می دهد که تفاوت دمای بین سقف هایی که در زیر باغ بام ها قرار دارند با سقف هایی که از این ویژگی برخوردار نیستند، بسیار قابل توجه است.
این مطالعه نشان از تاثیر باغ بام ها بر درجه حرارت لایه های مختلف سقف ساختمان ها در زمان های مختلف روز دارد. این مطالعات نشان می دهد که اگر بکارگیری باغ بام ها به طور گسترده در سطح شهر به تصویب برسد، باغ بام ها قادر خواهند بود که با تاثیر بر فرایند ایجاد جزیره حرارتی بر فراز شهرها، با غلبه بر تنش های گرمایی، موجبات کاهش مصرف انرژی را به همراه داشته باشند.
مزیت دیگر باغ بام ها، کاهش رشد شدید جریان آب از ساختمان ها به کانال های جمع آوری آب های سطحی در شهرهاست. در هنگام بارش شدید باران، گیاهان و درختان با جذب آب و دفع دیرهنگام آن و با کنترل جریان تخلیه بر روی سقف موجبات تاخیر در افزایش حجم آب را فراهم آورده و با ممانعت از تجمع آب در سطح معابر عمومی، دوام بیشتر زیرساخت های شهری را به همراه دارند.
از سویی دیگر باغ بام ها در مقیاس کوچک شهری، فضایی در دسترس برای کشاورزی و منبعی برای تولید مواد غذایی محلی است. باغ بام های شهری می تواند تامین رژیم غذایی یک جامعه را با محصولات تازه عهده دار گردند.
اگرچه عدم وجود زمینه مناسب جهت باغبانی انگیزه ایدر به کارگیری باغ بام ها است، اما در به کارگیری باغ بام ها مشکلاتی از قبیل وزن سقف به علت خاک مورد نیاز و امکان نشت آب از سقف پیش روی کارفرمایان قرار دارد. اما از آنجاکه مزیت به کارگیری باغ بام ها با در نظر گرفتن تمهیداتی در سازه ساختمان بسیار فراتر از "معایب قابل رفع" آن است، به کارگیری آن روز به روز در حال افزایش است و به اولویتی مهم در برنامه ریزی های کلان شهری تبدیل شده است. تحقیقی در شهر توکیو نشان می دهد که به کارگیری باغ بام ها در 50 درصد ساختمان های این شهر دمای توکیو کاهش و این امر منجر به صرفه جویی حدود 1.2 میلیون دلار آمریکا در هزینه مصرف برق می شود.
متشکرم